Over angst: een handreiking voor de collega-vertrouwenspersoon
“Ik weet me geen raad met mijn angst”, zo vertelde het slachtoffer mij in de eerste fase van grensoverschrijdend gedrag, dat voorafging aan de formele klacht bij de werkgever.
Over de beleving van ‘angst’ en de benadering daarvan wil ik, als extern vertrouwenspersoon, graag een handreiking doen. En dan begin ik met de constatering dat wij, mensen, geneigd zijn de oorzaak van onze angst vooral buiten onszelf te zoeken, bij iemand anders, bij de beschuldigde. Sterker nog, we stellen die ander vaak verantwoordelijk voor ons gevoel van angst. Toch dragen we die angst bij onszelf.
Hoe kan deze verwarring ontstaan?
Een ander roept die angst bij ons op. En hij/zij kan dat alleen maar doen wanneer die angst door ons gevoeld wordt. Je kunt immers alleen maar een gevoel oproepen wat latent aanwezig is. En ja, diegene die die angst bij ons oproept is wel verantwoordelijk voor dat gedrag.
Ondertussen blijven we maar (ver)wachten (of eisen) dat die ander zijn of haar denken en gedrag verandert, zodat onze angst zal verdwijnen. Soms verbazen we ons erover dat deze verwachting niet wordt ingelost. Wachten we af wat die ander zal doen. En die ander wacht op ons. We kiezen dus een uitgangspositie waardoor alles bij hetzelfde blijft.
“Alle Verandering is Doen”, leerde ik mijn cliënten in mijn voormalige praktijk voor psychosociaal therapie.
Heel belangrijk is wat wij zélf kunnen doen. En dat is geven wat we verlangen te krijgen. Ofwel het beginsel van wederkerigheid.
Wat je als slachtoffer en beschuldigde vraagt, moet je zelf geven.
- Wil je respect ontvangen? Geef dan respect aan de ander.
- Wil je gezien worden? Zie dan de ander.
- Wil je gehoord worden? Luister dan naar de ander.
- Wil je van je angst af? Durf dan contact te maken met de ander over jouw angst.
En natuurlijk zit aan dit wederkerigheidsbeginsel een grens. Zeker wanneer de ander (de beschuldigde) niet bereid is dat beginsel in zijn manier van omgaan met jou toe te passen. Maar als jij dit beginsel wél hanteert, heb je niet afgewacht en ondertussen wél gedaan wat je kon doen.
Tot zover,
Frans Poos.
Extern Vertrouwenspersoon.